Schilderij van Aelbert Cuyp blijkt doorgezaagd

Het gaat om Riviergezicht bij Dordrecht van het Los Angeles County Museum of Art en Gezicht op Dordrecht van het Museum der bildenden Künste uit Leipzig. Op de tentoonstelling In het licht van Cuyp komen beide werken voor het eerst sinds het doorzagen weer bijeen.

Het betreft twee vroege riviergezichten van Cuyp: praktisch even groot en beide geschilderd op paneel. Op beide schilderijen is een deel van de skyline van Dordrecht te zien. Het lijken net bij elkaar horende pendanten of tegenhangers. Er was echter iets opvallends mee aan de hand: het zijn geen zelfstandige composities die elkaar aanvullen, maar de voorstelling loopt precies door van het ene schilderij naar het andere. Al in 1972 ontstond het vermoeden dat het helften zijn van één langwerpig paneel. Een getekende kopie van de stukken aan elkaar, in 1759 gemaakt door de schilder Aert Schouman, leek te bevestigen dat de twee toen een geheel vormden. Toch bleef er onder kenners twijfel bestaan: zo'n extreem lang paneel zou erg ongebruikelijk zijn.

De vraag of de stukken origineel bij elkaar hoorden is inmiddels dankzij wetenschappelijk onderzoek beantwoord. Al in 2012 publiceerde het Museum der bildenden Künste Leipzig een collectiecatalogus (Jan Nicolaisen, Niederländische Malerei 1430-1800, Museum der bildenden Künste Leipzig), waarin onderzoek in samenwerking met de restaurator Rüdiger Beck van het museum in Leipzig is gepubliceerd. Daarin wordt bevestigd dat beide schilderijen bij elkaar horen. Toch waren er nog losse eindjes. Het Dordrechts Museum heeft nu alles verder uitgezocht met de musea in Los Angeles en Leipzig. Restaurator Lidwien Speleers van het museum in Dordrecht verzamelde alle gegevens en publiceert de uitkomsten van het hernieuwde onderzoek in de tentoonstellingscatalogus die binnenkort verschijnt. De horizontale planken waaruit de panelen zijn opgebouwd zijn precies even breed. De grondering blijkt dezelfde en röntgenfoto’s tonen aan dat de verfstreken en de houtnerven doorlopen. Conclusie: de twee afzonderlijke werken waren ooit één schilderij.

Wanneer het langwerpige stadsgezicht doormidden werd gezaagd is moeilijker te bepalen. Het moet in ieder geval na 1759 zijn, toen Aert Schouman zijn kopie maakte, en vóór 1821, toen een van de helften los werd verkocht.

Het onderzoek naar de twee panelen werd verricht in een nauwe samenwerking met het Los Angeles County Museum of Art en het Museum der bildenden Künste uit Leipzig. Dankzij de tentoonstelling In het licht van Cuyp komen beide panelen nu voor het eerst weer bijeen. Na de tentoonstelling in Dordrecht reizen beide panelen samen door naar Leipzig om daar tentoongesteld te worden.