Op zoek naar Pirosmani

Aanleiding voor de tentoonstelling was de fascinatie van beeldend kunstenaar Rein Dool (1933) voor de schilder. Hij maakte een hommage in 20 schilderijen en tekeningen die ook getoond wordt. Mattias Ylstra en Stan van Houcke maakten een gefilmd verslag van Dools zoektocht naar Pirosmani’s werk en leven. Er worden ook foto’s getoond van Dimitri Ermakov (1846-1916). Zijn werk biedt een unieke kijk op het dagelijks leven in Georgië rond 1900.

Niko Pirosmani
In Georgië is Pirosmani een heel bekend en gerenommeerd kunstenaar. In West-Europa is hij alleen bekend bij liefhebbers en ingewijden. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat zijn werk behoort tot de naïeve schilderkunst. Naïeve kunst ontwikkelt zich vaak buiten het zicht van de ‘officiële’ kunststromingen.

Pirosmani haalt zijn inspiratie uit het dagelijks leven van Tbilisi of put uit de herinneringen uit zijn jeugd die hij doorbracht in het dorp Mirzaani. Hij vertelt verhalen uit het gewone leven. Hij schildert vissers, ambachtslieden, vrouwen en kinderen, maar ook historische figuren en gebeurtenissen, allerhande festiviteiten, landschappen en het dierenrijk.

Dimitri Ermakov (1846-1916)
Behalve schilderijen van Pirosmani is er ook een reeks foto’s te zien van tijdgenoot en documentair fotograaf Dimitri Ermakov, tegenwoordig gezien als een van de belangrijkste fotografen van het prerevolutionaire Georgië. Zijn nalatenschap heeft lang een slapend bestaan geleid. Tot de collectie aan het eind van de 19e eeuw weer onder de aandacht kwam. Het blijkt een indrukwekkend en veelzijdig oeuvre met een veelheid aan bijzondere portretten, stadsgezichten en landschappen, historische gebeurtenissen, architectuur, landbouw, industrie, etnografie en kunstreproducties. De foto’s op de tentoonstelling in Dordrecht geven een levendig beeld van het Tbilisi rond de eeuwwisseling, waar Pirosmani dagelijks in rondgelopen heeft.

Rein Dool (1933)
Voor Rein Dool is Pirosmani een geweldige inspiratiebron. Er is een sterke verwantschap, en Dool deelt de liefde voor het kleine gebaar. Dool: “Pirosmani weet hoe hij datgene wat hij ziet moet uitfilteren en weet het feilloos in een goede compositie te plaatsen om tot de essentie van het beeld te komen.” Het eigen werk van Dool wordt gekenmerkt door eenvoudige composities en een sterke contour die de vormen omsluit. Het gaat hem om de kracht van het afgebeelde. Het herkenbare realistische beeld is van ondergeschikt belang.
VPRO’s Emmie Kollau van het radioprogramma De Avonden maakte met Rein Dool een rondgang langs de tentoonstelling ‘Op zoek naar Pirosmani’.
Beluister het interview via deze link

Film ‘Op Zoek naar Pirosmani’
Dool reisde in 2010 naar Georgië met filmmaker Mattias Ylstra en journalist Stand van Houcke op zoek naar het werk en leven/andere sporen van de kunstenaar. Ylstra en Van Houcke volgen in hun film niet alleen de ontmoeting van Rein Dool met het werk van Pirosmani, maar laten ook het belang van Pirosmani voor Georgië zien. Georgiërs zien de kunstenaar als een icoon van hun nationale identiteit.

Catalogus
Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus met een introductie van Sandra Elisabeth Roelofs en teksten van David Lordkipanidze, directeur Georgisch Nationaal Museum, Irina Arsenishvili, hoofdconservator Georgisch Nationaal Museum, Mieke Jansen, conservator fotografie en secretaris van de vereniging Konstantin Paustovskij en van Moniek Peters, conservator moderne en hedendaagse kunst Dordrechts Museum. De catalogus heeft 96 pagina’s en verschijnt in Nederlands/Engels.

Er is een uitgebreid activiteitenprogramma en er is een reisgids gemaakt die kinderen de weg wijst door de tentoonstelling.

Educatief project: Maak je eigen gedicht bij een schilderij!
Voor het Basis Onderwijs (bovenbouw) en het Voortgezet Onderwijs organiseert het Dordrechts Museum i.s.m. Big Rivers /Bead the Poetry (www.bigrivers.nl) een gedichtenwedstrijd bij de tentoonstelling van Pirosmani.

Scholieren worden uitgedaagd om een kort gedicht te schrijven bij een van de schilderijen van de Georgische schilder. Schoolklassen kunnen de tentoonstelling komen bezichtigen in het museum, waar een enthousiaste medewerker hen rondleidt en begeleidt bij het schrijven van de gedichten. De opdracht kan ook in de klas worden uitgevoerd. De afbeeldingen van Pirosmani’s schilderijen en het werkblad voor de gedichtenwedstrijd zijn daarvoor
hier te vinden.